Dutch translation Botswana Burial case. January 20 2023.
Begrafeniszaak Botswana. Auteur ©Survival International. 15 december 2022.Vertaler Corrie Scholtheis

De Raad van State van Botswana heeft een San familie het recht ontzegd om hun vader, Pitseng Gaoberekwe, te begraven op zijn voorouderlijk land in het Centraal Kalahari Natuur Reservaat(CKGR).

De uitspraak is veroordeeld door zijn familie, die zei: “De regering heeft ons het recht op toegang tot ons voorouderlijk land ontzegd. Wie is het om ons dat recht te ontzeggen? Wie zijn de rechtbanken hier in Botswana om ons dit recht te ontzeggen? Onze rechten zijn onafscheidelijk verbonden aan ons. Ze kunnen niet worden weggenomen, noch door de rechtbanken, de regering of wie dan ook. Wij waren there vóór de oprichting van het natuur reservaat ... daarom kan dit land niet worden beheerd door gieren die zich er over ontfermen en proberen ons land leeg te roven. Ons land is kostbaar, vol met natuurlijke grondstoffen en dieren, en we zullen het niet gemakkelijk aan deze onderdrukkende regering geven.”

Survival is van mening dat het duidelijk is dat dit onrechtvaardige en onmenselijke oordeel politiek beïnvloed lijkt te zijn en een weerspiegeling is van een hernieuwde ronde van vervolging en discriminatie van de San door de regering.

Pitseng werd ziek in 2014. Hij werd overgehaald om zijn gemeenschap in het CKGR te verlaten om een medische behandeling te kunnen ondergaan en in de buurt te zijn van zijn kinderen die op een locatie wonen waar veel van de CKGR-San in 2002 werden heen gebracht. Hij stierf daar op 21 December 2021.

Lokale autoriteiten en de directeur van het Departement van Natuur weigerden zijn familie toe te staan het lichaam van het mortuarium naar het reservaat te vervoeren, waardoor de familie geen andere keus had dan naar de rechtbank te gaan om de kwestie op te lossen.

Volgens de cultuur van de San is het van vitaal belang om de doden in de buurt van hun voorouders te begraven. Juridische experts zeggen dat de directeur van het Departement Natuur niet bevoegd is om cultuur recht terzijde te schuiven en daarom niet bevoegd is om te bepalen wie er in het CKGR wordt begraven, of om een vergunning voor een begrafenis te weigeren. Het lijkt erop dat de directeur zijn bevoegdheden heeft overschreden om het regeringsbeleid voort te zetten dat gericht is op het beperken van de toegang van de San tot het reservaat.

Geboren in het CKGR in de jaren 1940, bracht Pitseng daar vrijwel zijn hele leven door tot hij in 2014 ziek werd. Hij heeft nooit zijn recht om op zijn voorouderlijk land te wonen verspeeld en weigerde te vertrekken bij de uitzettingen van 1997 en 2002.

Op zijn sterfbed maakte hij zijn familie duidelijk dat hij volgens de gewoonte begraven wilde worden op de grond van zijn voorouders in het CKGR.

Hij was een jager en onderging mishandeling, detentie en zelfs een jaar gevangenisstraf in 1994 nadat hij was gearresteerd door natuurverkenners voor jagen. Ondanks deze meedogenloze vervolgingen weigerde hij te stoppen met jagen.

Pitseng was een kandidaat in de baanbrekende zaak van het Hooggerechtshof van 2002-2006, toen rechters oordeelden dat de San illegaal en ongrondwettelijk waren verdreven van hun land in het CKGR.

Een rapport dat deze maand is gepubliceerd door het VN-comité voor de Uitbanning van Rassendiscriminatie, geeft aanleiding tot grote bezorgdheid over de manier waarop Botswana de CKGR-San behandelt. Het verklaarde dat: "de beperkende uitvoering van de beslissing van het Hooggerechtshof en in het bijzonder de verwijdering van de kinderen uit het park op 18-jarige leeftijd, tot doel zou hebben dat er geen inwoners meer zijn na de dood van de ouders". Het VN-comité drong er bij Botswana op aan “om de beslissing van het Hooggerechtshof volledig uit te voeren door alle etnische groepen die afkomstig zijn uit dit reservaat toe te staan terug te keren en zich daar onvoorwaardelijk te vestigen. ... en "om hen effectieve toegang te geven tot de sociale basis voorzieningen van de regering en hen in staat te stellen hun traditionele activiteiten ongehinderd te hervatten".